Yapay zekâ denilince insanın aklına dünyayı ele geçiren ve insan zekasından üstün robotlar gelebilir. Bu durumun da en büyük nedeni izlediğimiz filmler ve okuduğumuz bilim-kurgu kitaplarıdır. Peki aslında durum gerçekten böyle mi yoksa yapay zekâ hayatımızı kolaylaştırmaya yarayan “yapay” bir araç mı? Gelin, hep birlikte inceleyelim.
Yapay zeka nasıl işler?
Öncelikle kullandığımız uygulamalarda yapay zekanın nasıl işlediğinden ve sonra da bu durumun ne gibi artıları ve eksileri olduğundan bahsetmek istiyorum. Yapay zekâ karar verirken ve harekete geçerken bünyesinde yüklü milyonlarca veriden beslenir. Sonrasında bu verileri işleyerek yüzlerce durum ve bu durumlar karşısında verebileceği yüzlerce tepki oluşturur. Yani veriler, sistemin dönmesini sağlayan küçük çarklılardan ibarettir. Verilerin ne denli önemli ve tehlikeli olduğuna dair çok uzağa gitmeye gerek yok.
Hepimizin bildiği üzere son zamanlarda “WhatsApp Gizlilik Politikası” krizi yaşandı. Bu noktada sorunumuz WhatsApp’ın artık legal olarak verilerimizi toplama ve işleme sokma isteğiydi. Facebook’a dair yıllardır bu konuda birçok ithamda bulunulmasına rağmen neden bu dönemde böyle bir kriz yaşandı? Çünkü biz kullanıcılar artık verilerimiz konusunda çok daha bilinçliyiz ve durumun vahametinin farkındayız.
Peki bu veriler hangi alanlarda, ne amaçla kullanılıyor?
Verilerimizden yola çıkarak her birimizin kişiliklerini analiz edecek, analizlerden yaptıkları çıkarımlara göre; bize uygun reklamlar öne sürecek. Yani hayvan sahibi bir insansanız, reklamlarınız genellikle köpek maması, köpek tasması veya köpek eğitimi ile ilgili şeyler olacaktır.
Siz de bir gariplik sezdiniz mi? Evet, hayvan sahibi bir insan olmanızın yanı sıra bir köpeğinizin olduğundan tutun, isim ve cinsine kadar ulaşılabilir. Şu ana kadar pek de tehlikeli bir şey görmemiş olabilirsiniz. Aradığınızı kolayca buluyorsunuz veya siz bulmadan karşınıza çıkıyor. Fakat bir de madalyonun diğer yüzü var. Verilerinizi toplayan şirketler verilerinizi milyonlarca dolar karşılığında hükümete veya başka kuruluşlara satıyor.
Verileri bu kadar değerli kılan şey ne?
WhatsApp konuşmalarınızdan sizin ideolojinizi, tutumlarınızı ve isteklerinizi belirleyerek size uygun seçim kampanyaları düzenleyerek siz farkında olmadan kolayca manipüle edilebilirsiniz. Tıpkı Trump’ın 2016 seçimlerinde bir veri şirketi ile yaptığı anlaşma sonucu her eyalete farklı bir yüzle çıktığı gibi.
Yazımı anlamlı bir sözle bitirmek istiyorum.
“Eğer bir ürüne para vermiyorsanız, ürün sizsinizdir.
